Vraag: hoe ga ik als freelancer om met GUO en Belasting?

Er zijn geen belangrijke veranderingen per 1 januari 2000 te melden. Dat komt vooral doordat de regelgeving al enkele jaren een keer of drie per jaar geheel wordt herzien. Daarom betekent de door de overheid nagestreefde vereenvoudiging vooral dat mensen in een keurslijf van (fictieve) arbeidsovereenkomsten worden geperst, ook al is volkomen duidelijk dat ze daar niet in thuis horen. Gevolg is dat het allemaal een stuk ingewikkelder wordt voor mensen die er voor kiezen zelf verantwoordelijkheid te dragen en een onderneming te starten.

Voor u persoonlijk geldt dat het in 1999 allemaal al gebeurd is. Dat plaatst u in de relatief gunstige situatie dat u een stelling mag innemen. Zolang uw stellingname redelijk genoeg is, zal de Belastingdienst deze accepteren. Ten opzichte van het GUO behoeft u geen actie te ondernemen; nog sterker: contacten met het GUO kunnen uw status als ondernemer ondergraven.

Freelancen bestaat niet

Helaas is het begrip freelancen niet in de Nederlandse wetgeving beschreven. Gevolg is dat freelancen kan als ondernemer, als uitzendkracht of als tijdelijke werknemer. Voor het volgende neem ik aan dat u voor ondernemerschap kiest (wat u fiscaal het meeste oplevert). De Belastingdienst accepteert in principe ieder redelijk en goed onderbouwd door u ingenomen standpunt, om het fiscale regime te bepalen.

Het GUO is (net als GAK, Cadans, SFB en USZO) een UVI (uitvoeringsinstelling sociale verzekeringen). Momenteel zijn aan iedere UVI eigen bedrijfssectoren toebedeeld, aan GUO bijvoorbeeld de agrarische sector inclusief de verwerkende industrie. Daarom heeft u met het GUO te maken. Het plan van de wetgever was om op termijn de UVI's met elkaar te laten concurreren om de gunst van de individuele bedrijven binnen de sector, maar dat plan (ik heb het uitdrukkelijk niet over beleid) is inmiddels weer verlaten. Wat blijft is dat de UVI namens het Lisv voor iedere individuele opdracht moet beoordelen of sprake is van een fictieve arbeidsovereenkomst. Omdat u het werk zelf uitvoert (op minimaal twee dagen per week) en daar redelijk mee verdient, wordt een fictieve arbeidsovereenkomst aangenomen zodra de eerste en de laatste dag meer dan vier weken uit elkaar liggen. U heeft daar zelf in eerste instantie geen last van, uw opdrachtgever wel. De UVI kan namelijk met een terugwerkende kracht van vijf jaar alsnog premies (verhoogd met boetes) incasseren bij uw opdrachtgevers. Gebeurt dat een keer, dan leggen uw opdrachtgevers de zwartepiet bij u neer, ook al is de wet er duidelijk in dat het de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever is. Dat kost u op termijn dus uw klanten. Drie redenen om het GUO niets te melden:

[1]	Indien uw klanten niet zelf het initiatief hebben genomen tot het afdragen van premies, zullen ze dat ook liever zo houden.
[2]	Niemand zal het waarderen indien u aanleiding geeft tot boekenonderzoeken bij uw klanten.
[3]	Het levert uw klanten veel werk op indien zij voor iedere keer dat u voor hen hebt gewerkt door het GUO ondervraagd gaan worden over hun relatie met u.

Beschermd ondernemen

Duidelijk mag zijn dat ieder contact dat uw klanten met het GUO over u hebben uw commerciele positie als ondernemer aantast. Dit heeft consequenties voor zowel uw tarief als voor uw mogelijkheden om opdrachten te werven. Om dit probleem te ondervangen heeft Enoteam de formule beschermd ondernemen ontwikkeld: een overkoepelend bedrijf dat voor opdrachtgevers functioneert als uitzendbureau en dat uw boekhouding en afdracht van verplichte premies en belastingen verzorgt, maar u (tegen geringe kosten) de bij ondernemerschap behorende vrijheid biedt. Gebruik maken van deze formule is het beste advies dat ik aan startende freelancers kan geven.

Belastingaangifte als zelfstandig ondernemer

Aan het begin van mijn antwoord schreef ik al dat u zelf in de relatief gunstige situatie zit dat u een stelling mag innemen. Een goede boekhouder kan daar een belangrijke rol in spelen. Van belang is dat uw verkoopfacturen, kostenbonnen en bankrekening tot een samenhangende boekhouding worden gebundeld. Dit leidt tot een balans en een resultatenrekening. De verhouding van in de balans opgenomen posten kan van grote betekenis zijn voor toepassing van enkele flinke aftrekposten (zoals ƒ15.590 zelfstandigenaftrek). Wat een boekhouder kost verschilt sterk; vraag daarom altijd vooraf een offerte waar uit blijkt hoeveel u voor een heel jaar moet betalen.