Vraag: aftrekbaar overlijden?

Mijn schoonmoeder woonde al jaren bij ons in. Nu is zij overleden in 2007. Zij had een begrafenispolis. Wij hebben echter nog bij moeten betalen voor catering e.d. alsook ed asverstooiing. Mag mijn vrouw haar moeder zien als fiscaal partner en daardoor de extra kosten aftekken van haar aangifte?

C. B. te Nieuwegein.

U denkt te ingewikkeld. Maar dat doen mensen vaak, als het om belastingen gaat.

Voor de verschillende toeslagen (zoals huurtoeslag en zorgtoeslag) zijn de regels anders dan voor de inkomstenbelasting, maar dat is voor u niet relevant. Sinds 2001 is iedereen vrij om voor de inkomstenbelasting te kiezen voor fiscaal partnerschap, en zelfs wie dan die fiscaal partner is. Je moet dan wel rekening houden met enkele regels. Een van die regels is bijvoorbeeld dat je op het zelfde adres ingeschreven moet staan volgens het Bevolkingsregister (officieel heet dat de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens); dat moet gedurende minimaal zes maanden, tenzij het samenwonen eindigt door overlijden. Per jaar mag je niet meer dan een andere belastingplichtige aanwijzen als fiscaal partner, en bovendien moet die ook jou als fiscaal partner hebben aangewezen. En ook aardig om te bedenken is dat als je op een adres woont met iemand waar je mee getrouwd bent of waar je een geregistreerd partnerschap mee hebt, er geen keuze is: je (huwelijks)partner is verplicht fiscaal partner.

Moeilijk aan de Nederlandse taal is dat we het tegenwoordig te pas en te onpas kunnen hebben over onze man of vrouw - en dus ook over onze schoonmoeder. Dan heb ik het niet alleen over de dame die op hoge poten haar beklag bij mij kwam doen omdat haar meisjesnaam op haar loonstrookje stond, ondanks dat ze nu getrouwd was met de man die ze drie maanden eerder had leren kennen (en die weer zes maanden later er woedend haar beklag over deed dat nog steeds de naam van haar ex op haar loonstrook stond). Als je zes weken met iemand naar bed gaat schijn je al iets fout te doen door het over "mijn vriendin" te hebben in plaats van over je vrouw. Toch houd ik er rekening mee dat u voor de wet gehuwd bent met uw vrouw - en dat u dus een verplicht fiscaal partnerschap met haar heeft; zij kan dus geen fiscaal partner van haar moeder zijn.

Kosten van de begrafenis zijn aftrekbaar - als ziektekosten. Die aftrekbare kosten zijn best ruim: vervoer, advertentie, uitnodigingen, koffie en iets te eten, aankoop van een graf, een grafsteen en zelfs de huur (niet de aankoop) van wat gelegenheidskleding genoemd wordt. Niet aftrekbaar zijn de kosten van onderhoud van het graf, inclusief jaarlijks te betalen grafrechten. U kunt de begrafeniskosten aftrekken van u zelf, van uw fiscale partner en van uw kinderen die nog geen zevenentwintig jaar oud waren. Aangezien uw vrouw geen fiscaal partner kan zijn met haar moeder, kan zij de begrafeniskosten van uw schoonmoeder niet aftrekken.

Veel mensen hebben een begrafenisverzekering; de betaalde premie staat voor betaling van de begrafeniskosten, en is dus aftrekbaar - als ziektekostenpremie. Jammer is dat je er pas een beetje belasting van terug krijgt als een flinke drempel wordt overschreden. Wat je daar aan kunt doen is de kosten van de begrafenis in een keer betalen, bijvoorbeeld als je ziet aankomen dat het er aan zit te komen. In de praktijk accepteert de fiscus aftrek van uw begrafeniskosten ook als deze pas na uw dood worden betaald. Formeel is vereist dat u uw eigen begrafenis heeft georganiseerd, maar zeker als de uitvaartverzorger is geleverd door uw eigen begrafenisverzekeraar zal daar weinig discussie over ontstaan. U kunt dus het beste de door u genoemde kosten van de begrafenis van uw schoonmoeder van haar eigen inkomen aftrekken, als ziektekosten.