Moeten accountants intuïtief werken?

Bedrijven moeten jaarlijks een jaarrekening (laten) opstellen. Vrijwel altijd voor de Belastingdienst, veelal om te publiceren. Realiseer je dat in Nederland iedere BV cijfers moet deponeren bij de Kamer van Koophandel, die iedereen kan opvragen.

Accountantsverklaring

Soms moet een speciaal opgeleide accountant een verklaring ondertekenen dat hij heeft gecontroleerd of het allemaal klopt wat er in die jaarrekening staat. Een illusie natuurlijk, want de absolute waarheid bestaat niet. Iedere goede jaarrekening vertelt een verhaal over de werkelijkheid zoals de ondernemer die beleeft. En ja, er zijn regels die gerespecteerd moeten worden: belastingwetgeving en jaarrekeningenrecht (zoals IFRS of US GAAP). Regels die iedere boekhouder of accountant op school leert (alleen leer je in acht jaar meer dan in twee jaar).
Veel belangrijker zijn de lijstjes met naam en faam van accountants en boekhouders. Immers, steek jij als belegger graag geld in bedrijven met accountants die voor fraudeurs werken? De Belastingdienst kijkt ook naar die lijstjes. Omdat het verhaal moet gaan over de werkelijkheid en niet bij elkaar gelogen.

Standaardisatie

Momenteel woedt een aardige discussie over standaardisatie van controle van boekhoudingen. Het ene kamp zegt dat de werkelijkheid zo complex is dat je niet meer kunt doen dan enkele steekproeven. In een column van Marianne van der Zijde (https://www.accountant.nl/…/2017/3/standaardiseren-controle/) wordt dat uitgelegd. Zij gelooft in de voordelen van standaardisatie. Het andere kamp zegt dat door die complexiteit controleren begint met nadenken over onderdelen met mogelijk onjuiste interpretatie van regels. Dat vereist veel meer een helikopterview dan focus op details.
Een representant van dit kamp is Tom Koning (http://www.accountancyvanmorgen.nl/…/blog-tom-koning-beste…/).

In welk kamp zit ik?

Boekhouders met MBO zie ik als de meest waardevolle krachten. Een eenmaal ingevoerde methode voeren ze namelijk tot in lengte van jaren mooi gestandaardiseerd uit. Met standaardisatie van werkzaamheden voorkom je fouten. En toch gaat dat soms fout. Als de regels veranderen, of als andere omstandigheden veranderen.

Een mooi voorbeeld uit mijn praktijk was een bedrijf met 36 business units. Ik werd er bij geroepen toen de accountant vier miljoen BTW kwijt was. Nu bleek dat iedere business unit een andere codering had gebruikt. Op zich klopte het allemaal wel, maar de optelling vereiste extra creativiteit. Voor maandelijkse controle door de vaste staf heb ik een spreadsheet gemaakt, en daarmee was het probleem ondervangen.

Volgens mij moet iedere boekhouding eens in de vier jaar intuïtief en creatief worden gecontroleerd. Grotendeels om het werk aan te passen aan gewijzigde omstandigheden (wetgeving, beschikbare techniek, fusies, nieuwe markten en producten). Als dat goed gedaan wordt volstaan voor de tussenliggende jaren steekproeven.

Jeroen van Rossum, 10 maart 2017.

Logo van ENOTEAM Administratiekantoor

De redactie van ESK belicht actuele kwesties. Wij leggen het verband tussen (fiscale) wetgeving en ondernemen, maar een persoonlijke opinie steken wij niet onder stoelen of banken. Als lezer kun je vragen op ons formulier stellen. Wij doen ons best om juiste en accurate informatie te geven, maar zijn niet aansprakelijk voor eventuele fouten of verkeerde interpretaties.

Waarschuwing: wat waar is als het wordt geschreven kan achterhaald raken door ontwikkelingen in wetgeving, techniek en economie. Raadpleeg daarom altijd een professional voordat je grote beslissingen neemt. De kosten om een deskundige in te huren wegen niet op tegen de kosten van een miskleun.