Vraag: wanneer ben ik als freelancer zelfstandig ondernemer?

Eind januari loopt mijn contract met M af en wil ik verder gaan als freelance IT-er. Mijn huidige werkgever (V) staat hier positief tegenover. Ik heb de volgende vragen. [1] Als ik een contract voor bepaalde tijd met V afspreek moet ik dan mijn eigen administratie voeren? [2] Ben ik voor het GAK en de belastingdienst een zelfstandig ondernemer als ik in eerste instantie alleen voor V werk?

T.J. van den B. te Groningen.

Regels voor freelancen veranderen voortdurend. De oude eisen voor erkenning als zelfstandig ondernemer (waaronder het criterium "meerdere opdrachtgevers hebben") gelden niet meer. Het GAK wil tegenwoordig iedere opdracht onderzoeken op premieplicht. Bij rechtstreekse overeenkomsten met opdrachtgevers kunnen uw klanten u dus niet meer serieus zien als ondernemer. Bij levering via een tussenpersoon is inmiddels zelfs in semi-wetgeving vastgelegd dat dan vrijwel per definitie sprake is van een arbeidsovereenkomst. Het zal naar verwachting niet lang meer duren voordat de Belastingdienst het beleid van het GAK volgt.

Wat u rest is het aangaan van arbeidsovereenkomsten met uw klanten. U krijgt dan een salaris zoals u in het verleden gewend was, maar dan iedere keer van een ander. Voor een starter op de arbeidsmarkt is dat niet zo erg, want die moet vooral ervaring opdoen. U zit echter in een inkomenscategorie waar u voortdurend last heeft van arbeidsvoorwaarden die afwijken van wat u bij eerdere en latere contracten gewend bent. U zult weer over ieder dubbeltje moeten onderhandelen: vergoeding dit en vergoeding dat. Dit is ook de ideale manier om pensioenbreuken op te lopen: de materie is te ingewikkeld om te doorgronden als je daar geen specialist in bent (en zelfs dan zie ik mensen nog blunders maken). Een voordeel van al die arbeidscontractjes is natuurlijk dat u wettelijk niet verplicht bent een administratie te voeren. Gevat in een zakelijk overeengekomen tarief zouden de kosten van uw administratie echter ingecalculeerd zijn, terwijl geen enkel arbeidscontract rekening houdt met kosten die u maakt aan adviseurs. Verder heeft u er natuurlijk niet voor niets voor gekozen om freelance te gaan: u kiest voor een grotere eigen verantwoordelijkheid.

Omdat ik er van overtuigd ben dat ik u op deze wijze het beste kan ondersteunen, heb ik de vrijheid genomen u bijgaand een offerte "beschermd ondernemen" te zenden. Ons bureau ondersteunt ook mensen die door de Belastingdienst beschouwd (willen) worden als zelfstandig ondernemer, maar ik heb hier boven reeds beschreven waarom ik 'beren op de weg' zie.

© Jeroen van Rossum, 22 december 1999.