Vraag: betaal je als freelancer evenveel belasting als wanneer je in loondienst bent?

Als student heb ik een bijbaantje als freelancer. Hiervoor krijg ik ongeveer om de anderhalve maand een redelijke vergoeding voor. Mijn vraag is nu op welke manier ik te maken krijg met de belasting. Kan ik straks ineens aanslagen gaan verwachten? Zijn er nog dingen waar ik op moet letten, of regelingen waar ik als student van kan profiteren? Betaal je als freelancer procentueel evenveel belasting als wanneer je gewoon in loondienst bent?

F. E. te N.

Ja, ja en ja.

U heeft een opdrachtgever, waar u regelmatig werk voor doet. De eerste relevante vraag is of al sprake is van een arbeidsovereenkomst. Neen, zult u zeggen, omdat u zich freelancer noemt. Maar hoe denken GAK (Lisv) en Belastingdienst daar over? Indien u voldoet aan de beschrijving van een fictieve dienstbetrekking, heeft u geen keuze.

Wanneer is er een fictieve dienstbetrekking?

U doet het werk zelf en krijgt daar een beloning voor. Als u werkt, doet u dat dan op meer dan een dag per week? Krijgt u per week meer dan 40% van het fulltime minimumloon dat bij uw leeftijd hoort? Alle vragen bevestigend beantwoord? Dan is in principe sprake van een (fictieve) arbeidsovereenkomst. Dus gesteld dat u twintig jaar bent en u krijgt meer dan ƒ 136,60 per week, dan is dit relevant voor u. De enige escape (en ik vermoed dat uw opdrachtgever daar gebruik van probeert te maken) is om er voor te zorgen dat er altijd meer dan dertig dagen zit tussen twee opdrachten, en dat een opdracht nooit langer dan vier weken duurt. Is er wel sprake van een (fictieve) dienstbetrekking, dan draagt uw opdrachtgever alle noodzakelijke belastingen voor u af. U bent dan freelancer in loondienst. Door de samenloop van verschillende wetgevingen zit u (zowel fiscaal als zakelijk) in de minst gunstige positie.

Zelf aangifte doen

Als er geen (fictieve) dienstbetrekking is, dan bent u verplicht zelf aangifte te doen. Dat geldt altijd voor de inkomstenbelasting. Ontvangt u per jaar meer dan ƒ 19.900 dan geldt dat ook voor de omzetbelasting; elders in Magazine Esk.NL heb ik beschreven waarom u er al bij een veel lagere omzet zakelijk beter van wordt BTW-aangiften te doen.

Na indiening van uw aangifte rekent de Belastingdienst uit hoeveel belasting u moet betalen. U krijgt dan in een keer een aanslag voor het jaar waar u aangifte over deed, eventueel ook voor het jaar dat sindsdien verstreken is en ook alvast voor het lopende jaar. Heeft u in een jaar minder dan ƒ 11.061 ontvangen, dan betaalt u overigens voor dat jaar hoe dan ook geen belasting. Ontving u meer, dan wordt aftrek van kosten interessanter en krijgt u belang bij het voeren van een administratie. Dat kunt u allemaal zelf doen, ook al hoeft het niet. U kunt de kosten van een boekhouder (vanaf weeduizend gulden per jaar heeft u een goede) vergelijken met de belasting die u betaalt: loont het mogelijk betalen van minder belasting de kosten van een boekhouder? Ook kunt u in uw afweging meenemen dat een goede boekhouder u begeleidt bij het verkrijgen van een hoger inkomen.

Percentage belasting

Waar u als student kosten maakt is soms twijfelachtig of de kosten te maken hebben met uw inkomen. Dan heeft u een relatieve keuzevrijheid. Uw studiekosten zijn slechts beperkt aftrekbaar. Maar als nu mocht blijken dat u best redelijk verdient omdat u technieken toepast die u in dezelfde periode leert bij uw studie? Mijn vakliteratuur heeft er moeite mee, maar ik zou er graag een fundamentele discussie met een belastinginspecteur over voeren.

Wanneer u als freelancer niet in loondienst bent (maar werkt als ondernemer), betaalt u toch het zelfde percentage belasting. Maar: als werknemer krijgt u altijd 12% (maximaal ƒ 3.174) forfaitaire kostenaftrek, wat u als ondernemer niet krijgt. Daar staat tegenover dat u als ondernemer een aftrekpost van maximaal ƒ 15.590 krijgt, mits u per jaar meer dan 1.225 uren binnen uw onderneming werkt. Verder moet u er rekening mee houden dat u als werknemer premies voor de werknemersverzekeringen betaalt (en mits u niet te veel verdient dus verzekerd bent bij het ziekenfonds).

Beschermd Ondernemen

Speciaal voor freelancers hebben wij de formule Beschermd Ondernemen ontwikkeld. Fiscaal is dit interessant voor vrijwel iedereen die het urencriterium (van 1.225 uur per jaar) niet haalt. Bovendien kan het fiscaal interessant zijn voor iedereen die regelmatig voor vaste opdrachtgevers werkt (en dat geldt nog sterker als er een bemiddelingsbureau bij betrokken is). Gezocht is naar een optimale combinatie van fiscale voordelen, verzekeringen tegen verlies van inkomen en overzichtelijke kosten van uw boekhouding.

Tot een omzet van veertigduizend gulden per jaar kost een boekhouder u als zelfstandig ondernemer meer dan Beschermd Ondernemen: voor 5% van uw omzet (en 10 Euro per verkoopfactuur) heeft u een boekhouder die u beschermt tegen problemen met GAK of fiscus, en waar u rustig mee kunt praten over mogelijkheden zo veel mogelijk plezier te hebben van uw inkomen. Werkt u enkele jaren (bijvoorbeeld tijdens uw studie) als Beschermd Ondernemer, dan leert u in die tijd ongemerkt wat het betekent om zelfstandig ondernemer te zijn. Dat geeft u na afronding van uw studie een voorsprong, omdat u gefundeerder kunt beslissen over uw toekomst.

© Jeroen van Rossum, 4 februari 2000.