Vraag: hypotheekrente als alimentatie?

Sinds maart 1999 zijn mijn ex-vriend en ik apart gaan wonen. Onze kleine kinderen wonen afwisselend bij hem en bij mij. Onze dochter staat ingeschreven bij haar vader en onze zoon bij mij. Ik ben degene met het hoogste inkomen. Het koophuis waarin we woonden is voor 100% mijn eigendom. Mijn ex-vriend woont er en ik bewoon een flat. Het is de bedoeling dat hij een huurhuis betrekt zodat ik terug kan naar mijn koophuis. Doordat de meeste woningbouwverenigingen een inkomengrens hanteren, valt het voor mijn ex niet mee een huurhuis te vinden. Ik houd er rekening mee dat hij voorlopig mijn huis niet uitgaat. Ik betaal maandelijks naast de alimentatie vrijwel alle vaste lasten voor beide huishoudens, waaronder de hypotheekrente. Dat is krap maar lukt tot nu toe.

Is de hypotheekrente dit jaar (2000) nog aftrekbaar? Het gaat immers om een huis waarin ik op dit moment zelf niet woon (tweede woning). Als mijn ex het koophuis in 2001 nog steeds niet heeft verlaten, is de hypotheekrente niet meer aftrekbaar. Dat zou mij financieel in problemen brengen. Is de betaalde rente op te voeren als alimentatie? Zo ja, onder welke voorwaarden zal de belastinginspecteur dit accepteren? Hebt u tips voor ons (beiden, dus niet ten koste van een van ons) om de situatie financieel het hoofd te kunnen blijven bieden? Hereniging mag u uitsluiten.

Overigens waren wij niet getrouwd, maar we hadden een samenlevingsovereenkomst. De alimentatie die ik betaal is dus gebaseerd op een morele verplichting en niet op een wettelijke. Aan die mondeling overeengekomen afspraken wil ik niet tornen. Is het nodig de afspraken alsnog op papier te zetten? Zo ja, moet dat in het bijzijn van een notaris?

N. P. te N.

Naar ik aanneem zijn uw beide kinderen jonger dan twaalf jaar. Aangezien u een eigen inkomen buiten de deur verdient en alleen woont (met een jong kind) wordt u ingedeeld in tariefgroep 5. Uw belastingvrije voet kan dan in 1999 tot 22.207 oplopen (in plaats van 8.799). Voor uw ex geldt dit ook.

Voor u zelf geldt bovendien dat u in belangrijke mate (namelijk meer dan 56 per week) bijdraagt in het levensonderhoud van uw dochter, die bij uw ex woont. Uw dochter eet namelijk ook bij u thuis en gebruikt een deel van de vaste lasten die u voor haar vader betaalt. Is uw dochter ouder dan zes jaar, dan mag u 675 per kwartaal aftrekken van uw eigen inkomen.

Bewoning gedogen

Het huis waar uw ex woont is voor u geen tweede woning. Het staat u (sinds uw uit elkaar gaan) immers niet meer vrij ter beschikking. U gedoogt dat uw ex er woont, tot hij een andere woning heeft gevonden. Daarom geldt onder de huidige wetgeving dat u het huurwaardeforfait aangeeft als was het uw eigen eerste woning; u mag dus ook gewoon de hypotheekrente aftrekken. Naar huidige verwachting zal de fiscale behandeling in 2001 gelijk blijven.

Alimentatie betalen

Uw ex heeft een inkomen dat door woningbouwverenigingen als hoog wordt ervaren. Toch betaalt u vrij veel voor hem. Daarom is een relevante vraag of hij die bijdragen ook voor de rechter van u zou kunnen afdwingen. Mogelijk wel, voornamelijk afhankelijk van uw eigen inkomen. Is uw inkomen veel hoger dan het zijne, dan heeft u op grond van uw gemeenschappelijke kinderen een morele verplichting (dat is de tweede voorwaarde). Was u voorheen gewend om als gezin op een zekere staat te leven, dan zou het bovendien niet netjes zijn als de partner met het hoogste inkomen de ander in relatieve armoede achter laat. Zelf heeft u die conclusie al getrokken.

Mogelijk heeft uw belastinginspecteur er een probleem mee dat er geen rechterlijke uitspraak is. Ga die er echter niet voor halen, want het brengt hoge juridische kosten met zich mee en haalt vaak veel meer overhoop dan wenselijk was. Bovendien wil een rechter waarschijnlijk uitsluitend de gemaakte afspraken bekrachtigen. De fiscus zal het dus moeten doen met een heldere motivatie, onderbouwd met cijfers over beide inkomens. Omdat een ervaren belastingadviseur eerder de juiste toon treft, kan het aan te bevelen zijn er een in te schakelen. Al uw bijdragen in vaste lasten van uw ex mag u opvoeren als alimentatie. Het door u opgegeven huurwaardeforfait vervangt echter de kosten die aan het huis zijn gemaakt (behalve de door u afgetrokken rente en eventuele erfpacht). Brengt het huis veel kosten met zich mee, dan is het zinnig een schriftelijke overeenkomst met uw ex te sluiten; hij geeft dan het huurwaardeforfait direct aan, terwijl u alimentatie berekent inclusief kosten van het huis. Het gedeelte van de door u betaalde alimentatie dat betrekking heeft op de kinderen is niet aftrekbaar, het gedeelte dat bestemd is voor uw ex wel. De door u afgetrokken alimentatie moet bij zijn inkomen worden bijgeteld.