Vraag: belasting na verkoop huis en bewoning huurhuis? Opa & Oma (beide 88 jaar) verkopen hun huis, bewonen nu zorgwoning(huur). Uit verkoop huis blijft na aftrek kosten en stukje hypotheek nog gedeelte over. (ongeveer 350.000 Euro) valt in box 3 onder vermogensbelasting als ik het juist heb. Hoeveel belasting moeten ze daarover dan  ongeveer betalen? En zijn er mogelijkheden om het "handig" aan te pakken zodat ze kind en kleinkinderen kunnen schenken oid zodat ze uiteindelijk minder belasting hoeven te betalen en als kind uiteindelijk erft ook nog successierechten moet betalen over dit geld? F. de J. te Culemborg.

Over de waarde van bezittingen in Box3 moet jaarlijks 1,2% belasting betaald worden. Dat zou 4.200 Euro per jaar zijn.

Het is in de praktijk iets minder erg. Onderstaand maak ik daar wat berekeningen bij, op basis van in 2007 geldende tarieven.

Veronderstellend dat er geen ander vermogen is hebben uw grootouders (zoals iedere Nederlander) een vrijstelling van 20.014 Euro elk, waarover ze geen belasting hoeven betalen.

Omdat uw grootouders bij het einde van het jaar 65 jaar of ouder zijn krijgen ze mogelijk een ouderentoeslag. Die extra vrijstelling is afhankelijk van inkomen en vermogen. Is er geen ander inkomen dan AOW, en ook geen ander vermogen, dan is de ouderentoeslag 26.494 Euro elk.

Per saldo zou dan van die 350.000 Euro slechts 256.984 Euro belast worden - wat per jaar 3.083 Euro belasting kost. In de praktijk zal het echter minder belasting kosten: wie uitsluitend AOW heeft krijgt geen cent belasting terug door aftrek van ziektekosten, hoeveel kosten er ook zijn betaald (bijvoorbeeld voor verpleging via de zorgwoning). Dat komt doordat de heffingskorting ongeveer gelijk is aan de belasting die betaald moet worden van de AOW-uitkering. Moet nu belasting betaald worden over het vermogen, dan kan een aftrekpost wel worden geincasseerd.

U vraagt naar mogelijkheden om belasting te vermijden. U heeft het voor wat dat betreft vooral over schenkingen. Ik ben niet zo dol op het voorstellen van schenkingen, omdat je zo op moet passen dat je niet achteraf als begunstigde het verwijt krijgt op geld belust te zijn geweest. Voor de korte termijn zou ik daarom eerst onderzoeken hoe een belegging in een groenfonds zou passen bij uw grootouders. Voor beleggingen in erkende groenfondsen (zoals Triodos Groenfonds) geldt een vrijstelling in Box3, terwijl je er tevens 1,3% extra heffingskorting door krijgt. Als er geen ander inkomen is dan AOW en ontbreken aftrekposten, dan hoef je in het geheel geen belasting meer te betalen indien 123.000 Euro is belegd in een groenfonds.

Om te bepalen of je successiebelasting bespaart door te schenken moet je beginnen met kijken hoeveel kinderen er zijn, en hoeveel kleinkinderen. Een goed advies aan uw grootouders is om in de testamenten van zowel grootvader als grootmoeder op te nemen dat bij overlijden aan ieder van de kleinkinderen een legaat van 10.000 Euro wordt gegeven, evenals aan ieder van de kinderen, dat het restant wordt geerfd door de overlevende huwelijkspartner en dat anders de kinderen erven. Genoemde bedragen zijn volledig vrij van successiebelasting. Zijn er in totaal meer dan 17 kinderen en kleinkinderen, dan behoeft er dus nooit successsiebelasting betaald te worden en heeft geen enkele verdere actie nut.

Zijn er minder kinderen en kleinkinderen, dan wordt het een kwestie van rekenen. Zou er maar een kind zijn, en twee kleinkinderen, dan wordt er geen successiebelasting betaald bij overlijden van de eerste grootouder, en 44.872 Euro bij het overlijden van de tweede grootouder (met een marginaal tarief van 19%). Wordt het legaat per kind (dit geldt niet voor kleinkinderen) gesteld op 26.454 Euro, dan bespaar je per kind 4.203 Euro. Stel je het legaat op 88.181 per kind en 44.096 per kleinkind, dan betaal je bij overlijden van de eerste grootouder 12.033 Euro successiebelasting en bij overlijden van de tweede grootouder 11.703 Euro; je zit zit dan op een marginaal tarief van 12% voor de kinderen en 12,8% voor de kleinkinderen.

Je bespaart iets met belastingvrije schenkingen van jaarlijks maximaal 4.412 Euro per kind en 2.648 per kleinkind. Op langere termijn bespaart dat maximaal 12% successiebelasting, en op korte termijn bespaart het uw grootouders jaarlijks maximaal 1,2% inkomstenbelasting. Maar zoals ik al eerder schreef: het aantal kinderen en kleinkinderen is bepalend voor de vraag hoeveel belasting er precies betaald moet gaan worden, en wat er te besparen is. U zou mij of een andere deskundige een paar uur honorarium kunnen betalen om een optimale bedragen te berekenen, op basis van nauwkeurige kennis van het aantal kinderen en kleinkinderen en het werkelijke inkomen van uw grootouders.

Duidelijk mag zijn dat de materie complex is. Mijn uitleg is bedoeld om duidelijk te maken dat een reeks omstandigheden relevant is, en om aan te geven op welke bedragen belasting u ongeveer mag rekenen. Uw individuele omstandigheden zijn echter relevant. Als u het echt goed geregeld wilt hebben en u echt wilt weten hoe het zit, kan een betaald adviesgesprek zinvol zijn. Een adviseur is in staat om het verschil tussen uitleg en procedurele regels uit te filteren, en rekening te houden met individuele omstandigheden.
In communicatie met de Belastingdienst weet een professional dit zo te verwoorden dat het voor de Belastingdienst herkenbaar is; voor een particulier is het geen schande als dat niet lukt, maar de consequentie van bezuinigen op professionele begeleiding.

© Jeroen van Rossum, 3 mei 2007.